Σημειώσεις από το περιβάλλον
[ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ή ΠΕΡΑ ΑΠ᾽ ΑΥΤΗΝ ]

50 τεύχη



Τέσσερα χρόνια «Χάρτης»

 • 1600 συνεργάτες • —

38 ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ:

Νάσος Θεοφίλου, Νίκος Χουλιαράς, Μάνος Ελευθερίου, Μίμης Σουλιώτης, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Άδωνις, Γιάννης Βαρβέρης, Γιώργος Πάτσας, Τάσος Δενέγρης, Χούλιο Κορτάσαρ, Κωστής Παπαγιώργης, Ίταλο Καλβίνο, Βασίλης Φωτιάδης, Γιάννης Κοντός, Νίκος Καρούζος, Ελένη Βακαλό, Κύπρος, Μαρία Κυρτζάκη, Ηλίας Λάγιος, Σάμιουελ Μπέκετ, Γιώργος Χειμωνάς, Μίλτος Σαχτούρης, Το ζωντανό 1821· [1821: θέατρο & κινηματογράφος], Γιάννης Πάνου, Οδυσσέας Ελύτης, Ένας χάρτης της Κίνας, Νίκος Γκάτσος, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Τζον Άσμπερι, Άγγελος Σικελιανός, Γιώργος Ιωάννου, Τζέιμς Τζόις, Αργύρης Χιόνης, Μάτση Χατζηλαζάρου, OuLiPo, Δημήτρης Τ. Άναλις, Χίλια εννιακόσια είκοσι δύο/2022

Σ Ε Λ Ι Δ Ε Σ:
( 13 ειδικά αφιερώματα )

Λεονόρα Κάρινγκτον, Μύλοι Αλλατίνη, Λουίς Σεπούλβεδα, Λευτέρης Ξανθόπουλος, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Χουάν Ροδόλφο Ουίλκοκ, Μίκης Θεοδωράκης, Αλεσάντρο Μπαρίκο, Μαριανίνα Κριεζή, Σαντέκ Χενταγιάτ, Λύντια Ντέιβις, Χάρης Καμπουρίδης, Μαίρη Όλιβερ

ΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΙ :

Περιπλάνηση (επιμ. Βασίλης Παπαγεωργίου)
Λούλα Αναγνωστάκη (επιμ. Κυριακή Χριστοφορίδη)
Έλλη
Σκοπετέα (επιμ. Δημήτρης Σταματόπουλος)
Μορίς Μπλανσό (επιμ. Βασίλης Παπαγεωργίου)
Αλέξανδρος
Κοτζιάς (επιμ. Έλενα Χουζούρη)
Σαπφώ
(επιμ. Παναγιώτης Αντωνόπουλος)
Δημοτικό τραγούδι (επιμ. Παντελής Μπουκάλας)

Β  Ρ  Α  Β  Ε  Ι  Α :

Ποίηση, πεζογραφία, δοκίμιο, μετάφραση, βιβλίο για παιδιά

www.hartismag.gr

______________
Στο εξώφυλλο: Σχέδιο του J. J. Grandville (1803-1947)


Τσαρλς Σίμικ

Πηγή φωτ. «Calle del orco»

«Η μη­τέ­ρα του εί­χε μεί­νει κα­τά­πλη­κτη, όταν απά­ντη­σε κα­τα­φα­τι­κά σε ερώ­τη­ση αν ακό­μη έγρα­φε ποι­ή­μα­τα σε με­γά­λη ηλι­κία, θυ­μό­ταν ο Τσαρλς Σί­μικ (Charles Simic, 9 Μαΐου 1938 - 9 Ιαν. 2023) έχοντας περάσει τα εβδομήντα», ξεκινούσε η «Κοσμολογία του Χάρου & άλλα ποιήματα», ένα αφιέρωμα, με μεταφράσεις από το έργο του γεννημένου στη Γιουγκοσλαβία Αμερικανού ποιητή, στο τεύχος 12 του Χάρτη. Τελικά, σε ηλικία 84 ετών αποσύρθηκε από μια διεθνή «γενιά των εβδομήκοντα» από επιπλοκές άνοιας. Το ποίημα «Ο αντικατοπτρισμός» (The Mirage) εμφανίζεται στην τελευταία συλλογή (Αύγ. 2022) του Σίμικ, με τίτλο «Πουθενά ξηρά» (No Land in Sight). «Από όσα έχουν ποτέ λεχθεί για την ποίηση, το αξίωμα ότι το λιγότερο είναι περισσότερο μου έχει κάνει τη μεγαλύτερη και πιο βαθιά εντύπωση», είχε πει σε μια συνέντευξη το 2013.

Ο αντικατοπτρισμός

Όπως μια γελοιογραφία ενός ατόμου στην έρημο,
Πεσμένου στα γόνατα ενώ πεθαίνει από δίψα,
Που ξαφνικά βλέπει πιο πέρα μπροστά του
Μια μικρή λίμνη φρέσκου νερού και λίγους φοίνικες,

Μια φορά σε ένα τρένο που πλησίαζε το Σικάγο,
Είδα ένα βουνό με χιονισμένες κορυφές
Ξέροντας πολύ καλά ότι δεν ήταν εκεί,
Ωστόσο συνέχισα να κοιτώ, βλέποντας ακόμη και

Ένα πράσινο λιβάδι με πρόβατα που βοσκούσαν,
Όταν τα σύννεφα από μαύρο καπνό
Στριφογυρίζοντας πάνω από τα τεράστια χαλυβουργεία
Έκρυψαν αυτό το όμορφο όραμα από τα μάτια μου.

Κοσμολογία του Χάρου & άλλα ποιήματα / Τσαρλς Σίμικ - Χάρτης (hartismag.gr)

Έξη

Τον Ιανουάριο του 1919, όταν ο πατέρας του συγγραφέα ήταν 6 ετών, ενώ τρία χρόνια μεγαλύτερος ο θείος του και αυτόπτης μάρτυρας, η γιαγιά πυροβόλησε τον παππού και τον σκότωσε, αποκαλύπτει ο Πολ Όστερ στο τελευταίο του βιβλίο, όπου ανασκολοπίζονται μαζικές δολοφονίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, με καθημερινή σχεδόν συχνότητα.
Τον Ιανουάριο του 2023 τα νέα από την πόλη Νιούπορτ Νιουζ στην πολιτεία Βιρτζίνια ήταν ότι συνελήφθη 6χρονος μαθητής, που πυροβόλησε και τραυμάτισε σοβαρά μια δασκάλα. Ο πυροβολισμός «δεν ήταν αθέλητος», δήλωσε ο αρχηγός της τοπικής αστυνομίας, που περιέγραψε το περιστατικό ως «φιλονικία» σε αίθουσα της πρώτης τάξης του δημοτικού. Γενέτειρα της Έλλα Φιτζέραλντ και έδρα μεγάλου πολεμικού ναυπηγείου, η πόλη φέρει όνομα που θεωρείται το αρχαιότερο αγγλικό τοπωνύμιο στον Νέο Κόσμο.
Στον παγκόσμιο ιστό ανασύρθηκαν αντιδικίες σχετικά με επιθέσεις σε σχολεία, που ακυρώνουν τη διάκριση μεταξύ πραγματικότητας και σεναρίων. Η εκπαιδευτική κοινότητα δεν είχε επιδείξει ετοιμότητα να υιοθετήσει προτάσεις του προέδρου Τραμπ να οπλοφορούν οι δάσκαλοι. Μήπως προτεραιότητα θα είχε η δημιουργία Αστυνομίας Δημοτικού από την πρώτη τάξη; Θα μπορούσε να στελεχώνεται από συνομηλίκους των μαθητών, με προοπτικές ανέλιξης στη Δημοτική Αστυνομία. Οι 6χρονοι θα εξοπλίζονται με 6σφαιρα και 6κύλινδρα πατίνια για μετακινήσεις στους διαδρόμους των σχολείων, χωρίς να αποκλείονται προληπτικές συλλήψεις μαθητών της πρώτης δημοτικού και συγχώνευση των υπηρεσιών Παιδείας και Δημόσιας Τάξης.
Την επικαιρότητα διεκδίκησε επίσης τηλεοπτική σειρά για τη ζωή του Οσέλ Χίτα Τόρες, ο οποίος σε ηλικία 6 ετών από την Ισπανία βρέθηκε σε βουδιστικό μοναστήρι στη νότια Ινδία. Όταν ήταν 14 μηνών, ο Δαλάι Λάμα τον είχε αναγνωρίσει ως μετεμψύχωση Θιβετιανού πνευματικού ηγέτη. «Μια μετεμψύχωση», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Τόρες, τώρα 37 ετών, «είναι σχεδόν σαν να πηγαίνεις στο καζίνο. Στοιχηματίζεις σε κάτι χωρίς να ξέρεις ποια θα είναι η έκβαση και επενδύεις σε αυτό».
Σε αντίθεση προς πολλούς εστεμμένους, δεν ένιωθε άνετα να κάθεται στον θρόνο, βάζοντας τα χέρια του ως ευλογία στο κεφάλι άλλων, πρόσθεσε. Προτιμούσε μια αγκαλιά άλλωστε. Όταν είχε γίνει 18 ετών, άφησε το μοναστήρι και μετακόμισε στην Ίμπιζα, όπου είχαν σπίτι οι επηρεασμένοι από τον Βουδισμό γονείς του. Πήγε από το ένα άκρο στο άλλο, είπε. Από την απόλυτη απομόνωση και μελέτη, χωρίς ψυχαγωγία ή περισπασμούς, σε μια ελεύθερη ζωή, γεμάτη περισπασμούς και χωρίς έλεγχο. Όλα ήταν καινούργια. Νάιτ κλαμπ γεμάτα κόσμο και δημόσιες εκφράσεις λατρείας. Στο σπίτι απέκτησε δεξιότητες, όπως το μαγείρεμα και το καθάρισμα, που προηγουμένως παρέχονταν ως υπηρεσίες. Έχοντας περάσει μια περίοδο άστεγος στη Βενετία και τη Νάπολη, επανήλθε σε αγαστή σχέση με τους Βουδιστές, πριν πρωταγωνιστήσει στο σίριαλ για τη ζωή του.
Την Κυριακή, 9 Ιανουαρίου, δύο ομάδες γιατρών, από την Ελλάδα και την Ιταλία, τήρησαν ενός λεπτού σιγή στο χειρουργείο, εκφράζοντας ευγνωμοσύνη και σεβασμό για τη δωρεά οργάνων του 6χρονου Θωμά από τα Γρεβενά, που έφυγε από ανακοπή. Την καρδιά του πήρε 6χρονο κορίτσι στο Τορίνο, τους πνεύμονες 11χρονος στο Μπέργκαμο, μέρος από το ήπαρ βρέφος πέντε μηνών στο Μπέργκαμο και το άλλο τμήμα λήπτης στη Ρώμη, ενώ σε λήπτες στην Ελλάδα δόθηκαν νεφρά και κερατοειδείς. Επί τον τύπον των ήλων, οι γονείς του όχι άπιστου Θωμά ζήτησαν, αντί στεφάνων στην κηδεία, να δοθούν χρήματα για την αγορά απινιδωτών για τα σχολεία των Γρεβενών.
Ας έλεγαν οι παλαιότεροι «ποτέ την Κυριακή», δηλαδή σεξημέρες εργασία, ενώ την εβδόμη ξανά παύση.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Από τα Γρεβενά τεντώνοντας / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Σελίδες: Λύντια Ντέιβις - Χάρτης (hartismag.gr)
Αppαισιοδοξία / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Για το νέο έτος / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)

Μη φάτε πόρτα, εκτός αν επιμένετε



Ας συμφωνήσουμε επιτέλους ότι μια πόρτα, μία θύρα, εφόσον ανοίγει και κλείνει, πρέπει να μένει ανοιχτή ή κλειστή. Αυτό είναι θέμα αρχής, τέρμα τα μεσοβέζικα. Πόρτα είναι για να ανοίγει και να κλείνει! Το ίδιο ισχύει για τη θύρα και το τηλέφωνο, όχι για το θυροτηλέφωνο. Συνεπώς, η θύρα είναι ανοιχτή ή κλειστή, το τηλέφωνο είναι ανοιχτό ή κλειστό.
Εξαίρεση αποτελεί η θύρα του Παραδείσου, η οποία παραμένει κλειστή, άρα δεν είναι ανοιχτή, επειδή είναι κλειστή. Όταν κάποιος φτάνει εκεί, κρούει την κλειστή θύρα για να του ανοίξουν. Όπως όμως επίσης είναι γνωστό, δεν είναι απαραίτητο να τον περιμένουν σε κλειστή πόρτα. Μπορεί την ίδια στιγμή να χτυπά το τηλέφωνο. Πόσες φορές δεν έχουμε χτυπήσει μια πόρτα, που δεν άνοιξε, γιατί κανείς δεν άκουσε, ή φύγαμε απογοητευμένοι, ακούγοντας να λένε «δεν είναι κανείς στο τηλέφωνο». Χειρότερο είναι αν κάποιος άκουσε, αλλά δεν ρώτησε «ποιος είναι;», αφήνοντας την πόρτα κλειστή, αφήνοντας κλειστό και το τηλέφωνο.
Όταν κανείς δεν ρωτά, απλώνουμε το χέρι στο πόμολο της πόρτας για να την ανοίξουμε. Αυτό δεν ισχύει για τη θύρα του Παραδείσου, που παραμένει κλειστή, ενώ ο κλειδοκράτορας ψάχνει να βρει τα κλειδιά. Ούτε αυτό όμως είναι βέβαιο ότι θα συμβεί. Έτσι πολλοί τηλεφωνούν προηγουμένως, αλλά τα κινητά έχουν κάνει φτερά με τους αγγέλους, ενώ τα σταθερά είναι κλειστά. Οι κλήσεις μένουν αναπάντητες. Νταλαβέρι ή ντελίβερι δεν γίνεται. Φτάνοντας εκεί ψηλά, τα τηλεφωνήματα εκλείπουν. Και τότε λέμε ότι κάποιος έφαγε πόρτα.
Γι’ αυτό πολλοί μαζεύονται στην πόρτα της Κόλασης, που παραμένει πάντοτε ανοιχτή, ενώ με διαβολεμένη ταχύτητα απαντούν όλα τα τηλέφωνα μαζί στο τηλεφώνημα κάθε κολασμένου. Δεν υπάρχει κλειδοκράτορας, κανείς δεν μεσολαβεί, οι δαίμονες είναι άπειροι, δεν χρειάζεται μέσο για να μπεις και αυτό αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα για όποιον φτάνει έως εκεί χωρίς να έχει προηγηθεί τηλεφώνημα. Κάποιο κρεβάτι, κάποιο καζάνι, κάποια γέεννα του πυρός θα βρεθεί. Μεταξύ εγκατοίκων εμφανίζεται ένα είδος ισοτιμίας, παρά το γεγονός ότι σε διαφορετικούς κύκλους και σουίτες μαρτυρίων μπορεί να ταξινομούνται οι εισερχόμενοι. Ισοδυναμία παρατηρείται και μεταξύ συμπτωμάτων σκαρδαμισμού, σιελόρροιας, τριγμού των οδόντων, δυσκαμψίας, αταξικού λόγου, αυτόματης κινητικότητας της γλώσσας. Επιπλέον, η Κόλαση κάνει ντελίβερι είτε τηλεφωνήσετε είτε όχι. Και, αν δεν μπορείτε αυτή τη στιγμή να πάτε, θα σας φέρουν ό,τι χρειάζεται όπου και αν είστε.
Αν παρ’ όλα αυτά επιμένετε να φάτε πόρτα, από ιατρό-σεφ μαγειρικής αγωγής, με μετεκπαίδευση σε θύραθεν σοφία, προτείνεται η συνταγή είναι μία και ο μπακλαβάς γωνία:

Υλικά

1 πόρτα, από όπου έχουν αφαιρεθεί τα πόμολα
5 έως 7 καρφιά (για σίδηρο, σε περιπτώσεις αναιμίας ή έλλειψης ανέμων)
2 σ(κ)ελίδες πατημένο σκόρδο (για όσους στοχεύουν σε υψηλότερο σκορ)
κρόκος Κοζάνης (που διεγείρει την όρεξη, περιορίζει τον υστερισμό και καταπολεμά το αδενοκαρκίνωμα του παχέος εντέρου, την ανία και την Κοζανία)
άλας & non paper κατά βούληση

Παρασκευή (ή άλλη ημέρα, αν δεν βολεύει η εν λόγω)
Σε κατάλληλο σκεύος βράζετε από αγανάκτηση την πόρτα, έπειτα τη σουτάρετε και την τηγανίζετε, πριν την ψήσετε να μπει στον φούρνο.
Όταν η επιφάνειά της αρχίζει να υποχωρεί στο άγγιγμα, την ανοίγετε διάπλατα, κρατώντας τα υπόλοιπα υλικά για άλλη χρήση.

Συνοδευτικά (για άτομα κάτω των 14 σε ασανσέρ και πορτοδίαιτους εν γένει)
πορτομπέλο (αμάν αμάν από αμανίτες)
πορτοκαλάδα (από πορτοκάλι Πορτογαλίας κατά τον πορτολάνο)
πόρτο (πνευματώδες από περιοχή θερμού λιμένος Θυρογαλίας)
πορτμαντό (για ρούχα συνδαιτυμόνων, που έχουν αφήσει πορτκλέ, πορτμονέ και πορτοφωλιές στο πορτμπαγκάζ του εαυτοκινήτου)
πορτμπεμπέ (για τα μωρά στην παρέα)
πορτατίφ (για πιο διαφωτιστικό γεύμα)
παράθυρα

Τοποθεσίες για εν συρμώ κατανάλωση
Πόρτο Φίνο
Πόρτο Ρίκο
Πόρτο Haute Couture (πρώην Πόρτο Ράφτη)

Ανοίξαμε και σας περιμένουμε



ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΣ

Τρέχοντας επιτόπου / Δράχου Χούδρα - Χάρτης (hartismag.gr)
Παράπονα που μας περιήλθαν / Δράχου Χούδρα - Χάρτης (hartismag.gr)
Πώς περπατά η νύχτα (συμβουλές) / Δράχου Χούδρα - Χάρτης (hartismag.gr)
Ατυχή συμβάντα και θεραπείες / Δράχου Χούδρα - Χάρτης (hartismag.gr)
Oρθώς: ενός λεπτού σιγή / Δράχου Χούδρα - Χάρτης (hartismag.gr)
Εγκιβωτισμοί (από Κιβωτό σε Κιβωτό) / Δράχου Χούδρα - Χάρτης (hartismag.gr)