——————
Επιμέλεια: Αντιγόνη Βλαβιανού
——————
Ποιος είναι, άραγε, αυτός ο γαλλόφωνος Έλληνας ποιητής – όπως είθισται να χαρακτηρίζεται εν συντομία, καθώς, εκτός από ποιητής, υπήρξε πεζογράφος, δοκιμιογράφος και πολιτικός αναλυτής, ειδικός σε ζητήματα γεωστρατηγικής και μειονοτήτων των Βαλκανίων, αλλά, επίσης, αρθογράφος στη γαλλική εφημερίδα Le Monde, στο περιοδικό Nouvelles Littéraires
και μεταφραστής; Τί πρωτο-υπήρξε και τί πρωτο-έγραψε αυτός ο Έλληνας της Γαλλίας, με το παράξενα εύηχο όνομα και την –κατά γενική ομολογία– εξαιρετικά ευγενική και γοητευτική παρουσία; Πού έζησε, πώς έζησε, πώς έχτισε ένα έργο τόσο σύνθετο και μεγάλο, από το οποίο ελάχιστα βιβλία του κυκλοφορούν πια, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στη Γαλλία; Ποια ήταν η σχέση του με τη γαλλική –στην οποία επέλεξε να γράφει, χωρίς να αποκλείει την επιστροφή στην ελληνική, μεταφράζοντας έργα ξένων ομοτέχνων του ή και δικά του ποιήματα χρόνια μετά την κυκλοφορία τους στη Γαλλία– και με ποιο τρόπο συνέδεσε τη γαλλική γλωσσικότητα των έργων του με την ελληνική γραμματεία; Ποια ήταν η σχέση του με τις άλλες τέχνες και ποια αναγκαιότητα τον ώθησε να συνδέσει τη λογοτεχνικότητα αρκετών κειμένων του με μιαν παράλληλη εικαστική –ζωγραφική ή γλυπτική– λειτουργία; Ποια ήταν η σχέση του με την έννοια της πατρίδας, καθώς και με τις έννοιες του χρόνου, της μνήμης, της λήθης και του θανάτου; Τι ανέκδοτο έργο άφησε, τέλος, πίσω του, και ποια προοπτική έχει να δημοσιευθεί, ανανεώνοντας ή και εγκαινιάζοντας τη γνωριμία μας με έναν άγνωστο, επί της ουσίας, ποιητή εις την εαυτού πατρίδα;
Δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του Δ. Τ. Άναλι, ο Χάρτης –του οποίου υπήρξε παλαιόθεν συνεργάτης, από την εποχή της έντυπης κυκλοφορίας του– επιχειρεί ένα αφιέρωμα στα έργα και τις ημέρες του γαλλόφωνου ποιητή για να τον (απο)καταστήσει λιγότερο άγνωστο στους πολλούς και περισσότερο γνωστό στους κατά τι ή εν πολλοίς μυημένους. Αφιέρωμα μνήμης; Αφιέρωμα οφειλής; Μάλλον αγάπης αναγνωστικής έναντι ενός έργου πολυφωνικής αξιοσύνης.
Α.Β.
Ο Δημήτρης Τσακανίκας Άναλις (1938-2012) σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στη Λοζάνη, τη Γενεύη και το Παρίσι. Εργάστηκε στον ελβετικό τύπο, τη γαλλική εφημερίδα Le Monde και το περιοδικό Nouvelles Littéraires. Υπήρξε συνεργάτης της Υπηρεσίας Ενημέρωσης του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών και Ειδικός Σύμβουλος για ζητήματα Δυτικής Ευρώπης. Ως ειδικός σε θέματα γεωστρατηγικής και μειονοτήτων των Βαλκανίων, δημοσίευσε πολλές μελέτες και άρθρα γεωπολιτικού περιεχομένου. Εκτός από τα πολιτικά βιβλία του –αρκετά εκ των οποίων μεταφράστηκαν ελληνικά– μετέφρασε το σύνολο του έργου του Αισχύλου (Eschyle, Théâtre, La différence 2004) και την Αποκάλυψη του Ιωάννη (Obsidiane 1991) στα γαλλικά, καθώς και δύο ποιητικά έργα του Υβ Μπονφουά (Ύψιλον 1981, 1984), τα Στενά νερά του Ζυλιέν Γκρακ (Ύψιλον 1985) και το Χρονικό των κλαδιών του Άδωνι (Λιβάνης 2006) στα ελληνικά. Από το λογοτεχνικό του έργο –που αριθμεί περισσότερα από τριάντα βιβλία ποίησης, πεζογραφίας, δοκιμιογραφίας και ένα θεατρικό έργο– κυκλοφόρησαν στα ελληνικά η ποιητική συλλογή του Άνθρωποι της άλλης όχθης (2006), οι νουβέλες του Το άλλο βασίλειο (2008) και η αλληλογραφία του με τον Σύρο ποιητή Άδωνι Φιλία, Χρόνος και Φως (2009). Μεταξύ άλλων τιμητικών διακρίσεων που έλαβε, το 2008, η Γαλλική Ακαδημία του απένειμε το Μέγα Μετάλλιο της Γαλλοφωνίας.
